DEKLARACIJA O PODSTICAJU RAZVOJA NERAZVIJENOG PODRUČJA ŚEVERA CRNE GORE
Liberalna partija Crne Gore, Deklaracijom o podsticaju razvoja nerazvijenog područja śevera Crne Gore, zahtijeva od države Crne Gore, da se opštine na śeveru Crne Gore moraju tretirati kao nerazvijeno područje na koje treba fokusirati aktivnosti državnih organa kako bi se nivo razvoja povećao u optimalnom vremenskom periodu. Cilj deklaracije je da se definišu stvarni problemi koji su doveli do zaostajanja u razvoju śevernog dijela Crne Gore i da se primjenom odgovarajućih mjera, u srednjoročnom vremenskom periodu, situacija popravi, te da śever Crne Gore bude lider u regionalnom razvoju nerazvijenih ili slabo razvijenih područja.
Deklaracija je osnova za izradu Strategije održivog razvoja nerazvijenih opština na śeveru Crne Gore, koja će biti sistematično struktuirana i prilagođena komplementarnim prednostima pojedinih opština i područja koje one obuhvataju. Strategija će sadržati dva segmenta, prvi usredsrijeđen na kreiranje paketa državne pomoći individualnim povratnicima na seosko područje, u formi besplatnih konsultantskih usluga i konkretne finansijske pomoći za otpočinjanje samostalnog biznisa kao i besplatne usluge monitoringa. Drugi dio Strategije se fokusira na kreiranje modela kojim će se definisti oblik pomoći opštinama i preduzećima koja su smještena na njihovim teritorijama. Ovđe se posebno misli na nekadašnja uspješna preduzeća u śevernom dijelu Crne Gore, čiji oporavak ima realnih strukturnih osnova i čijom bi se revitalizacijom mogla targetirati nova tržišta.
Deklaracijom se potencira da državna politika za śever Crne Gore mora biti prilagođena za sljedeće sektore, odnosno segmente u sferi ekonomskog života države:
- Uravnotežena fiskalna politika, koja će kroz smanjenje poreskih stopa za śever Crne Gore, a povećanje broja poreskih obveznika na nivou države doprinijeti njegovom razvoju i smanjiti gepovo između śevera i juga države. Pružanje poreskog podsticaja svim onim koji rade na otvaranju novih radnih mjesta, ili osavremenjavanju postojećih sa ciljem povećanja izvoznih aktivnosti.
- Državnom kreditnom politikom i sufinansiranjem pomoći razvoj inovacija i naučno-istraživačkog rada i obrazovanja za stanovnike śevera Crne Gore koji žele da ostanu u svojim mjestima i da razvijau poslovnu i naučnu inicijativu.
- Politika državne pomoći prilikom zapošljavanja i otvaranja novih radnih mjesta, mora biti posebno inovativna i stimulativna na naše građane koji se iz dijaspore žele vratiti i ulagati u svoj “rodni kraj”.
- Nivo socijalne zaštite stanovništva na śeveru Crne Gore, je potrebno poboljšati i otvoriti nove domove zdravlja, vrtiće, škole i infrastrukturno stvoriti uslovekvalitetan život.
- Stepen izvršene restitucija na śeveru Crne Gore povećati i primarno riješavati slučajeve u ovom regionu u odnosu na ostatak države.
- Prostorno planiranje u śevernim opštinama prilagoditi, odnosno, modelirti prema preferencijama potencijalnih ulagača, ali bez devastacije resursa, biodiverziteta i prirodnih staništa divljih životinja, ili stvaranja novih monopola.
- Formiranje solidarnog fond za podsticaj razvoja śevera Crne Gore po uzoru na slične organizacije u zemljama EU, kojim bi se unaprijedio standard građana na śeveru Crne Gore.
- Donijeti Zakon o sredstvima za finansiranje održivog razvoja u nedovoljno razvijenim područjima śevera Crne Gore. Nacrt Zakona o sredstvima za finansiranje održivog razvoja u nedovoljno razvijenim područjima śevera Crne Gore će uraditi Liberalna partija Crne Gore i dostaviti Skupštini i Vladi Crne Gore na mišljenje i usaglašavanje.
- Investiciona i politika direktnih stranih ulaganja, u nerazvijena śeverna područja Crne Gore mora kao primarnu ekonomskom strategiju za razvoj tog regiona koristiti targetiranje područja u kojima postoji šansa za razvoj organske poljoprivrede, održivog turizma i ekološke zelene industrije. Deklaracijom se preferira razvoj marketinškog programa promocije specifičnosti i atrakcija śevera Crne Gore s ciljem privlačenja potencijalnih “greenfield” investicija. U sklopu podsticaja stranih ulaganja akcentujemo stimulisanje kupovine postojećih industrijskih postrojenja i preduzeća i preuzimanje kontrole nad njima, kako bi novi vlasnik upravljao efektivnije i efikasnije od prethodnog vlasnika.je da u gradovima poput Mojkovca, Pljevalja, Kolašina, Bijelog polja postoje značajni industrijski i prerađivački kapaciteti koji su u periodu ekonomskog prosperiteta bili nosioci razvoja ovih gradova i okolnog područja. Sada su oni lošim privatizacijama ili neadekvatnim državnim programima zapušteni i devastirani, a mogu im se uz precizno definisanje ciljeva i strategija obnove i izlaska na tržišta, pokrenuti novi životni ciklusi.
- Javno-privatno partnerstvo se pokazao kao dobar model finansiranja infrastrukturnih projekata, posebno jer štedi sredstva koja se izdvajaju iz domađeg budžeta i smanjuje potencijalna zaduženja kod komercijalnih banaka ili međunarodnih investicionihZa primjenu ovog modela neophodno je storiti sve preduslove kako bi se investitori, iz zemlje i inostranstva, stimulisanim mjerama privukli da ulože kapital u śever Crne Gore.
Prema regulativi EU, državna pomoć određenim njenim regionima, u ovom slučaju śeveru Crne Gore, predstavlja dozvoljeni oblik pomoći i ona se može vršiti kroz subvencije i poreske olakšice, odnosno oslobađanja, vlasničke udjele, državne garancije investitorima i zajmove pod povoljnijim uslovima od tržišnih.
Ovom Deklaracijom Liberalna partija Crne Gore želi pomoći razvoju nerazvijenog śevernog dijela Crne Gore, posebno u uslovima tranzicije i globalne ekonomske krize, te pružiti veću slobodu lokalnim samoupravama, odnosno sprovesti potpunu decentralizaciju i podstaći konkurentnost na svim nivoima, kako administrativnim tako i na realno ekonomskim.
mr Jovan Rabrenović
mr Jovo Rabrenović
Podgorica, septembar, 2013. godine