LP traži nižu stopu PDV za menstrualne proizvode za žene: Osnovno zdravstveno pravo a ne luksuz
Liberalna partija predala je u skupštinsku proceduru dopune Zakona o porezu na dodatnu vrijednost kojima se za menstrualne potrepštine za žene uvodi snižena stopa PDV-a. Ovim prijedlogom nastoji se uticati na smanjenje problema menstrualnog siromaštva, ali i ići u korak sa dobrim evropskim praksama, država koje su prepoznale da je oporezivanje ovakvih proizvoda jedan od oblika rodno zasnovane diskriminacije.
Primjenom opšte stope PDV-a od 21% i u slučaju menstrualnih potrepština, zanemaruje se činjenica da je u pitanju osnovni proizvod, koji je ženama u reproduktivnoj dobi neophodan za vođenje zdravog, dostojanstvenog i normalnog života. Samim tim, s obzirom na prirodu svrhe za koju se upotrebljava to nije luksuzno, niti obično, već osnovno dobro, odnosno proizvod.
Menstrualni ciklus nije stvar izbora, već prirodni proces i kao takav zahtijeva dostupnost odgovarajućih higijenskih potrepština, te je problem menstrualnog siromaštva, kao dominantan problem koji pogađa žensku populaciju širom svijeta, a koji između ostalog podrazumijeva nemogućnost obezbjeđivanja menstrualnih proizvoda, prisutan i u Crnoj Gori.
Imajući u vidu da menstrualni ciklus započinje između 11. i 14. godine, i da traje u prosjeku do 51. godine, prosječan broj godina trajanja menstrualnog ciklusa iznosi 38,5 godina. Tokom jedne godine, žena ima u prosjeku 13 ciklusa, a za jedan ciklus joj je prosječno potrebno oko 22 uloška/tampona, što na godišnjem nivou iznosi 286 uložaka/tampona. To znači da je jednoj ženi tokom života potrebno oko 11011 uložaka. Cijena jednog uloška prema važećim cijenama u maju mjesecu ove godine iznosi oko 0,14 eura. Povećanje cijena izazvano trenutnom situacijom na globalnom tržištu, nije zaobišlo ni menstrualne potrepštine pa su u maju tekuće godine u odnosu na april iste godine poskupile oko 17%.
Prema istraživanju koje je u aprilu tekuće godine sproveo CAZAS, 25% anketiranih sebi ne može da priušti osnovne menstrualne potrepštine, kao što su ulošci, tamponi, menstrualne čašice itd, ali i ljekove protiv menstrualnih bolova i ljekove za regulisanje ciklusa. Kroz predloženi zakon nastoji se obezbijediti i zaštiti pravo žena da budu zdrave, kao i minimalni uslovi za održavanje menstrualne higijene, odnosno dostojanstvene i bezbjedne menstrualne cikluse, radi nesmetanog funkcionisanja u svakodnevnom životu, ali se takođe sprovodi i prvi korak ka brobi protiv menstrualnog siromaštva, odnosno djeluje na ukidanju nepovoljnijeg tretmana žena, suzbijanja stigmatizacije i diskriminacije zbog prirodnog procesa kao što je menstrualni ciklus.
PR služba LPCG